روستای ماسوله یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری استان گیلان، با معماری پلکانی و طبیعت بکر، هر ساله میزبان هزاران گردشگر از سراسر ایران و جهان است. به گفته سهراب سپهری، «ماسوله را نمی‌توان نوشت، ان را باید دید.» این جمله به‌خوبی زیبایی و خاص بودن را توصیف می‌کند.
خانه‌های سنتی که به صورت پلکانی بر روی دامنه کوه‌ها ساخته شده‌اند، یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های این روستا محسوب می‌شود. بافت تاریخی ماسوله در هماهنگی کامل با طبیعت اطراف قرار دارد و به همین دلیل، در سطح جهانی شناخته شده است. اگرچه به تازگی به شهرک تبدیل شده، اما همچنان حال و هوای زندگی روستایی و سنتی در آن جاری است. علاوه بر معماری خاص، طبیعت سرسبز ماسوله شامل جنگل‌های انبوه، آبشارهای زیبا و کوه‌های مرتفع، تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای علاقه‌مندان به طبیعت و فرهنگ ایرانی فراهم می‌کند.
چرا بازدید از روستای ماسوله پیشنهاد می‌شود؟
-
این روستا در تمام فصل‌های سال، مقصدی دیدنی و جذاب است.
-
در طبیعت ماسوله و در کنار بافت خاص خانه‌های پلکانی آن، سوژه‌های ناب عکاسی برای علاقه‌مندان فراهم است.
-
این روستا که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده، چندین جاذبه گردشگری را در خود جای داده است.
-
در بازارچه ان می‌توانید طعم اصیل غذاهای محلی را بچشید و سوغاتی‌های گیلان را خریداری کنید.
-
ماسوله به عنوان اولین شهر تاریخی زنده ایران شناخته می‌شود و زندگی سنتی در آن هنوز جریان دارد.
موقعیت جغرافیایی روستای ماسوله
در دل کوه‌های البرز، در منطقه‌ای کوهستانی و جنگلی واقع شده و با شهرهای خلخال، ماسال و طارم همسایه است. این روستا حدود ۲۶ کیلومتر با شهرستان فومن و ۶۵ کیلومتر با شهر رشت فاصله دارد و ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۱۰۵۰ متر است. با ورود به جاده فومن، سفری رویایی و چشم‌نواز شروع می‌شود که مسیر آن همچون قطعه‌ای از بهشت، قلب هر مسافری را تسخیر می‌کند.
تاریخچه روستای ماسوله
ساکنان اولیه در منطقه‌ای به نام کهنه ماسوله زندگی می‌کردند و دلیل اصلی کوچ آن‌ها به محل فعلی هنوز دقیق مشخص نیست. برخی روایت‌ها بر این باورند که قدمت روستا به قرن سوم هجری قمری بازمی‌گردد، زمانی که عون بن محمد بن علی در این منطقه دفن شد و به تدریج خانه‌ها ساخته شدند.
همچنین ممکن است زلزله‌ای شدید در سال ۸۹۰ هجری قمری باعث مهاجرت اهالی به مکان فعلی شده باشد. برخی دیگر این کوچ را ناشی از همه‌گیری بیماری طاعون در سال ۹۴۳ هجری قمری می‌دانند. به این ترتیب، قدمت روستا بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ سال تخمین زده می‌شود، اما عمر ساختمان‌های فعلی بیشتر مربوط به دوره‌های پهلوی، قاجار و زندیه است.
معماری منحصر به فرد روستای ماسوله
چیزی که از دور نظرها را جلب می‌کند، گلدان‌های شمعدانی رنگارنگ است که خانه‌های پلکانی را زیبا کرده و هارمونی خاصی به آن‌ها بخشیده است. خانه‌های ماسوله به سبک پلکانی و با ساختاری منحصربه‌فرد ساخته شده‌اند؛ به‌طوری که پشت‌بام خانه پایینی، حیاط خانه بالایی یا کوچه به حساب می‌آید. این سبک معماری ماسوله توانسته گردشگران داخلی و خارجی زیادی را جذب کند و هر ساله خیل عظیمی از علاقه‌مندان با خرید بلیط هواپیما گیلان به این روستا سفر کنند.
خانه‌های دو طبقه شامل بخش‌های زمستان‌نشین و تابستان‌نشین هستند و با در و پنجره‌های چوبی و ارسی‌های زیبا مزین شده‌اند. شیشه‌های رنگی پنجره‌ها جلوه خاصی به این خانه‌ها داده‌اند و رنگ زرد آن‌ها باعث می‌شود حتی در مه‌های غلیظ، به‌راحتی دیده شوند.
تفریح و سرگرمی در روستای ماسوله
روستای ماسوله یا شهرک تاریخی آن، با جاذبه‌های فراوان، امکانات تفریحی متنوعی برای بازدیدکنندگان فراهم کرده است. اگر علاقه‌مند به کوهنوردی هستید، صبح زود می‌توانید به دل طبیعت اطراف بزنید. اگر هم ترجیح می‌دهید استراحت کنید، فضاهای سرسبز و بکر بهترین مکان برای پیک‌نیک و دورهمی‌های دوستانه است.
ساعات خوشی را می‌توانید با گشت و گذار در بازار ماسوله بگذرانید و یکی از عروسک‌های دستباف یا چموش‌های رنگی را به عنوان سوغات خریداری کنید و هنر دست مردم محلی را ببینید. در پایان، برای ثبت خاطراتی ماندگار، می‌توانید یکی از لباس‌های سنتی رنگارنگ را اجاره کرده و عکس‌های یادگاری زیبایی بگیرید.
جاذبه‌های دیدنی در روستای ماسوله
بازار ماسوله را قلب تپنده این روستا می‌دانند؛ حتی اگر چند روز در این منطقه بمانید، بازدید از این بازار رنگارنگ را نباید از دست بدهید. بازار با کافه‌ها و رستوران‌های دکور شده با چوب و مزین به شمعدانی‌های رنگی، محیطی دلنشین برای صرف غذا و استراحت است.
این بازار در ۴ طبقه مستقل ساخته شده و انواع کالاهای هنری، دست‌ساز و خوراکی‌های محلی در آن به فروش می‌رسند. از مربا، نان محلی و ترشی‌های خانگی گرفته تا گلیم، چموش، عروسک‌های دستباف، کیف‌های جاجیمی و بافتنی‌ها و جوراب‌های رنگارنگ را می‌توانید در بازار ماسوله بیابید.
موزه حیات وحش ماسوله
منزل قدیمی شاهپور اخوان، یکی از خانه‌های پلکانی ماسوله در انتهای بازار، به موزه حیات وحش تبدیل شده است. در این موزه، بازدیدکنندگان می‌توانند مجموعه‌ای از حیوانات تاکسیدرمی شده را ببینند که پیش از این در تالاب‌ها، جنگل‌ها و کوه‌های گیلان زندگی می‌کردند. در اینجا بیش از ۸۰ گونه جانوری مانند گراز، گورکن، کفتار، شاهین، عقاب، راسو، قو، چنگر، کبک، قرقاول، سمور آبی و حتی خرس قهوه‌ای ۸۰۰ کیلویی نگهداری می‌شود.
بقعه امامزاده عون بن علی (ع)
در قلب روستا، بنایی هشت‌ضلعی با گنبد سبز رنگ قرار دارد که متعلق به امامزاده عون بن علی (ع)، نوه امیرالمؤمنین علی (ع) است. قدمت این آرامگاه تاریخی به قرون دوم و سوم هجری قمری بازمی‌گردد.
درِ قدیمی چله‌خانه امامزاده با کنده‌کاری‌های چوبی ظریف تزئین شده و داخل آن سنگ‌قبرهایی با قدمت تاریخی مانند سنگ‌قبر سال ۹۶۹ هجری دیده می‌شود. بخشی از وسایل موزه مردم‌شناسی ماسوله نیز اکنون در این مکان نگهداری می‌شود. بازدید از این مکان رایگان است و می‌توانید با فرهنگ و هنر اسلامی و تاریخی منطقه آشنا شوید.
موزه میراث فرهنگی ماسوله
موزه میراث فرهنگی در خانه تاریخی درزی قرار دارد که نام آن در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این خانه متعلق به دوران پهلوی است و آثاری از دوران قاجار، ابزارهای سنتی، اسناد تاریخی و اشیای مردم‌شناسی در آن نگهداری می‌شود. این موزه در محله کشه‌سر ماسوله قرار گرفته است. بنای آن با مصالح سنتی مانند خشت، گل و چوب ساخته شده است. اگر علاقه‌مند به تاریخ و فرهنگ بومی هستید، بازدید از موزه میراث فرهنگی ماسوله را در برنامه خود بگنجانید.
محوطه باستانی کهنه ماسوله
در فاصله ۶ کیلومتری از محل فعلی، منطقه‌ای به نام کهنه ماسوله قرار دارد که محوطه‌ای باستانی با قدمت هزار ساله است. این محل، سکونت‌گاه قدیمی مردم ماسوله بوده و بقایای آثار کشف‌شده از آن، شامل نخستین نشانه‌های فلزکاری و ذوب آهن در ایران است. گرچه امروزه تنها تکه‌سنگ‌هایی از آن باقی مانده، اما قدمت تاریخی کهنه ماسوله باعث شده این محوطه در فهرست آثار ملی ایران ثبت شود.
کاروانسراهای ماسوله
وجود کاروانسراهای قدیمی در ماسوله، نشان از تاریخچه بازرگانی و تمدن پررنگ این روستا دارد.
-
کاروانسرای حاجی فیضی یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری بوده که در سه طبقه ساخته شده و نمادی از معماری دوران پهلوی اول به شمار می‌رود.
-
کاروانسرای میرزای ماسوله نیز در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و بخشی از میراث تاریخی محسوب می‌شود.
جاذبه های طبیعی ماسوله
پارک جنگلی ماسوله؛ پناهگاهی برای آرامش
اگر به دنبال آرامش در دل طبیعت هستید، پارک جنگلی یکی از بهترین انتخاب‌هاست. این پارک با آب‌و‌هوای مطبوع، چشم‌اندازهای جنگلی و امکانات مناسب از جمله آلاچیق، مسیرهای پیاده‌روی و رستوران‌های سنتی، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای شما رقم می‌زند. وسعت بالای این پارک باعث شده تا هر گردشگر بتواند نقطه‌ای دنج برای خلوت یا پیک‌نیک پیدا کند و از خنکای دلپذیر جنگل‌های شمال لذت ببرد.
ییلاق کوربار ماسوله؛ چشم‌انداز ۳۶۰ درجه طبیعت
اگر اهل کوهنوردی و طبیعت‌گردی حرفه‌ای هستید، ییلاق کوربار یکی از بکرترین جاذبه‌های طبیعی ماسوله است.
برای رسیدن به این ییلاق باید حدود ۳ تا ۴ ساعت کوهپیمایی کنید، اما وقتی به مقصد برسید، با منظره‌ای روبه‌رو می‌شوید که انگار از یک تابلوی نقاشی بیرون آمده است. کوربار مکانی ایده‌آل برای کسانی‌ست که می‌خواهند از استرس روزمره رها شوند و در دل کوه‌های سرسبز، آرامش پیدا کنند.
چشمه‌های درمانی ماسوله؛ طبیعتی با خاصیت شفابخش
در دل جنگل‌های انبوه، چشمه‌های معدنی با خواص درمانی نهفته‌اند که بسیاری از گردشگران به نیت استفاده از آن‌ها راهی این منطقه می‌شوند.
-
چشمه علی زاخونی با آب معدنی‌اش برای درمان مشکلات گوارشی توصیه می‌شود.
-
چشمه زمزمه نیز که در نزدیکی رود ماسوله رودخان قرار دارد، به دلیل اثرات مفید بر بیماری‌های ریوی و معده شهرت یافته است.
قله شاه معلم (ماسوله داغ) دومین قله بلند گیلان
اگر در سفر به ماسوله اهل صعود به ارتفاعات هستید، قله شاه معلم را فراموش نکنید. این قله با ارتفاعی نزدیک به ۳۰۰۰ متر، یکی از مقاصد محبوب کوهنوردان حرفه‌ای است و با نام «ماسوله داغ» نیز شناخته می‌شود. نمایی که از بالای این قله خواهید دید، چشم‌اندازی ۳۶۰ درجه از طبیعت بکر گیلان است؛ منظره‌ای که واقعاً به قاب تصویر یک بهشت زمینی شباهت دارد.
فصل مناسب برای سفر به ماسوله هر فصل، یک قاب زیبا
روستای چهار فصل در هر زمان از سال، چهره‌ای متفاوت و تماشایی از خود نشان می‌دهد.
-
در بهار، گل‌ها و هوای خنک به استقبال‌تان می‌آیند.
-
در تابستان، خنکای کوهستانی آن از گرمای شهرها نجاتتان می‌دهد.
-
پاییز با رنگ‌های گرم برگ‌ها چشمانتان را نوازش می‌دهد.
-
و در زمستان، ماسوله سفیدپوش می‌شود و حال‌و‌هوایی رویایی و آرام دارد.
اقامت در ماسوله تجربه ای دلنشین در دل کوهستان
برای ماندن در این روستای دیدنی، گزینه‌های متنوعی از هتل، اقامتگاه بوم‌گردی و خانه‌های محلی وجود دارد. برخی از اقامتگاه‌های محبوب ماسوله عبارتند از:
-
هتل آپارتمان نوید
-
هتل آریا
-
هتل مهران
-
اقامتگاه توریستی خانه
-
هتل آرام
با انتخاب هر یک از این مکان‌ها، می‌توانید اقامتی خاطره‌انگیز را در دل طبیعت تجربه کنید.
رستوران‌های معروف ماسوله طعم اصیل گیلان
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های سفر به ماسوله، چشیدن غذاهای محلی گیلان در فضای دل‌انگیز این روستاست. در ادامه چند مورد از رستوران‌ها و غذاخوری‌های معروف معرفی شده‌اند:
-
رستوران شب‌های ماسوله
-
رستوران ماه‌سالار کوه
-
سفره‌خانه سنتی طلوع
-
رستوران بامداد
-
رستوران تکایا
در این مکان‌ها می‌توانید خورشت‌های شمالی، ترشی‌های محلی، نان تازه و چای زغالی را امتحان کنید و لذت سفر را دوچندان سازید.
پیشنهاد سوغایک
اگر به‌دنبال تجربه‌ای آرام، فرهنگی و طبیعت‌محور هستید، سفر به ماسوله را در اولویت قرار دهید. این روستا با ترکیب فرهنگ بومی، طبیعت بکر و معماری سنتی، جایی‌ست که سفر از یک بازدید ساده به یک یادگاری عمیق در ذهن و دل تبدیل می‌شود.
